rate limiting ne demek?
Rate Limiting (Hız Sınırlaması)
Rate limiting, bir sistemin belirli bir zaman dilimi içinde kabul edeceği istek sayısını sınırlama işlemidir. Amacı, sistemin aşırı yüklenmesini önlemek, hizmet kalitesini korumak ve kötü niyetli kullanımları (örneğin, DDoS saldırıları, brute-force saldırıları) engellemektir.
Neden Rate Limiting Kullanılır?
- Kaynakların Korunması: Sunucuların ve veritabanlarının aşırı yüklenmesini önler.
- Hizmet Kalitesinin Sağlanması: Tüm kullanıcılar için tutarlı ve adil bir deneyim sunar.
- Güvenliğin Artırılması: Kötü niyetli aktiviteleri tespit edip engeller.
- Maliyetlerin Kontrolü: Kaynak kullanımını optimize ederek maliyetleri düşürür.
Rate Limiting Mekanizmaları:
- Token Bucket: Belirli bir oranda token (jeton) üretilir ve her istek bir token tüketir. Token kalmadığında istekler reddedilir. Token Bucket Algoritması
- Leaky Bucket: İstekler bir kuyruğa eklenir (bucket) ve sabit bir oranda işlenir. Kuyruk dolduğunda istekler reddedilir. Leaky Bucket Algoritması
- Fixed Window: Belirli bir zaman aralığında (pencere) belirli sayıda isteğe izin verilir. Pencere dolduğunda, yeni pencere başlayana kadar istekler reddedilir.
- Sliding Window: Sabit pencere yöntemine benzerdir, ancak pencere sürekli olarak kayar. Böylece ani istek artışlarına karşı daha dirençlidir.
Rate Limiting'in Uygulanması:
- Middleware: Web sunucusu veya API ağ geçidi seviyesinde uygulanabilir.
- Özel Kod: Uygulama içinde doğrudan kodlanabilir.
Rate Limiting Stratejileri:
- Kullanıcı Bazlı: Her kullanıcı için ayrı ayrı limitler belirlenir.
- IP Adresi Bazlı: Her IP adresi için ayrı ayrı limitler belirlenir. IP Adresi
- API Endpoint Bazlı: Farklı API uç noktaları için farklı limitler belirlenir.
- Authentication Bazlı: Kimliği doğrulanmış ve doğrulanmamış kullanıcılar için farklı limitler belirlenir. Authentication
Önemli Hususlar:
- Limitlerin Belirlenmesi: Uygulama ihtiyaçlarına ve kaynak kapasitesine göre doğru limitlerin belirlenmesi önemlidir.
- Hata Mesajları: Rate limiting'e takılan kullanıcılara bilgilendirici hata mesajları gösterilmelidir.
- Loglama ve İzleme: Rate limiting olayları loglanmalı ve izlenmelidir.
- Esneklik: İhtiyaç duyulduğunda limitlerin ayarlanabilmesi önemlidir.